ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ
ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ
ΑΘΗΝΑ 10-13 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2006 - ΚΕΘΙ
ΙΣΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ – ΙΣΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ
ΣΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΣΗΜΕΡΑ
Σπιτάλας Νίκος, καθηγητής,
(spitalas@teikav.edu.gr)
Τις τελευταίες δεκαετίες, παρατηρήθηκε στις δυτικές κοινωνίες προσπάθεια εξισορρόπησης των ίσων ευκαιριών και της ισότητας των δύο φύλων όσον αφορά στα επαγγελματικά και εργασιακά θέματα αλλά και στα κοινωνικά.
Οι ρόλοι όμως των φύλων έχουν εξελιχθεί τόσο στην οικογένεια όσο και στον επαγγελματικό χώρο. Η ένταξη της γυναίκας-μητέρας στην παραγωγική διαδικασία ήρε τον αποκλειστικό της ρόλο ως οικοκυρά-μητέρα.
Και όμως, τα εργασιακά, κοινωνικά και οικογενειακά δικαιώματά της μητέρας δεν συμπoρεύτηκαν με ίδια του πατέρα-άνδρα. Στο όνομα της ισότητας δημιουργήθηκαν ανισότητες με αρνητικό τελικό αποδέκτη τον πατέρα, αλλά και κυρίως το παιδί και τους νέους.
Ο πατέρας πλέον ασχολείται αν όχι περισσότερο, τουλάχιστον εξ’ίσου με τη μητέρα στο σπίτι και όσον αφορά τα παιδιά. Η συναισθηματική σχέση είναι ίδια και ίση των δύο γονέων με τα παιδιά.
Δεν υπάρχουν γενικά εκ γενετής χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν τον άνδρα από τη γυναίκα όσον αφορά την εκτέλεση του ρόλου ως γονέα τουλάχιστον μετά την βρεφική ηλικία.
Η σημερινή αντίληψη που στηρίζεται σε παρωχημένα κοινωνικά στερεότυπα, όπου ο γονεϊκός ρόλος του άνδρα δεν αναγνωρίζεται σαν βασικό στοιχείο της προσωπικότητας και της συναισθηματικής του ωρίμανσης και ολοκλήρωσης αλλά σαν δευτερεύον χαρακτηριστικό σαφώς παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα του άνδρα και τον κατατάσσει σε πολίτη δευτέρας κατηγορίας.
Η ελληνική πραγματικότητα δεν είναι έτοιμη ούτε και έχει παραδόσεις που να επιτρέπουν ένα σύστημα μονογονεϊκής οικογένειας. Τα αμερικανικά-δυτικοευρωπαϊκά πρότυπα δεν συνάδουν, καλώς ή κακώς, με τα ελληνικά ήθη, έθιμα και πρότυπα. Η αντιγραφή τους μόνο αρνητικές επιπτώσεις μπορεί να έχει. Αυτό αποδείχθηκε στο θέμα της κουλτούρας και του Οικογενειακού δικαίου.
Το θέμα κουλτούρας του νέο-έλληνα/δας είναι σημαντικό ακόμα και για την πρόοδο της χώρας μας σε όλους τους τομείς. Δεν υπάρχει Παιδεία σε θέματα σχέσεων, γάμου, προτύπων. Πως να υπάρχει στα θέματα διαζυγίου και ψυχοσωματικής ανάπτυξης των παιδιών? (1)
Πως θα γαλουχηθεί η κοινωνία και η νεολαία με τα πρότυπα της τηλεόρασης, της εγκληματικότητας και ενός παράλογου συστήματος?
Τα τελευταία χρόνια καλλιεργείται νοοτροπία υποκατάστασης του πατρικού προτύπου, από άλλα πρότυπα που ζουν και διακινούνται στο χώρο διαβίωσης των παιδιών, μετά τον χωρισμό του ζευγαριού. Επίσης η άνιση μεταχείριση των γονέων έναντι των παιδιών τους παραγκωνίζει τον πατέρα και μειώνει τη συμβολή του στην οικογένεια.
Δημιουργείται μια κοινωνική παθολογία που δυστυχώς τα αποτελέσματα της θα φανούν τα επόμενα χρόνια.
Μια σημαντική, παρατήρηση είναι ότι στη σύγχρονη αστική οικογένεια η επιρροή των συγγενών μειώνεται ολοένα και περισσότερο, ενώ οι παλαιές οικογενειακές αξίες δεν ακολουθούνται όπως παλαιότερα. «Παρότι σε αρκετές περιπτώσεις αυτό είναι θετικό, οι δεσμοί είναι γενικά πιο χαλαροί και οι οικογένειες οδηγούνται με σαφώς μεγαλύτερη ευκολία στο διαζύγιο». (2)
Η ελληνική νοοτροπία ενταγμένη σε ένα γενικότερο πλαίσιο ανισοτήτων, αλλά κυρίως ο τρόπος που αυτή διαιωνίζεται δημιουργούν σοβαρό πρόβλημα στην νεοελληνική Παιδεία και την οικογένεια.
Ο συναισθηματικός βιασμός που υφίσταται ο άνδρας-πατέρας σήμερα, αλλά και λοιπές εις βάρους του διακρίσεις σε οδήγησαν τη δημιουργία φορέων ή και κινημάτων διεκδίκησης ισότητας από την πλευρά του άνδρα.
Σήμερα, παραβιάζονται βασικά δικαιώματα του παιδιού και του πατέρα-άνδρα και παρεμποδίζεται ο γονεϊκός του ρόλος.
Η αποστέρηση και αποκοπή των παιδιών από τον πατέρα τους, δημιουργεί κρίση ταυτότητας, αλλοιώσεις συμπεριφοράς, που προκαλεί η βίαια καταπίεση του συναισθήματος, και η διαγραφή της ανάγκης τους για οικειότητα, αγάπη και προστασία, που κάθε παιδί αποζητά και δικαιούται από τους γονείς του.
Είναι δεδομένο ότι τα παιδιά έχουν ανάγκη αλλά και δικαίωμα συνεχούς επαφής με τους δύο γονείς.
Η παραβατικότητα στους ανήλικες αυξάνει, όπως διαπιστώνεται καθημερινά και η εκπαίδευση των νέων γίνεται μόνο από ένα γονέα σε περίπτωση διαζυγίων ή από τους δάσκαλους, τους καθηγητές ή και άλλους.
Τι παιδαγωγική μπορεί να ασκήσει ένας ξένος όταν αυτή γίνεται με παράδοξο τρόπο από την οικογένεια? Όσο και να προσπαθεί ο ένας γονέας, μόνος δεν μπορεί να αντικαταστήσει και τους δύο. Τα πρότυπα είναι διαφορετικά και πρέπει να υπάρχουν και τα δύο.
Οι επιδόσεις στο σχολείο είναι γενικά χαμηλές και σε αυτό συνέβαλε και το παρόν καθεστώς που αποβάλει τον πατέρα με δικαστικές αποφάσεις.
Η ανυπαρξία των κοινωνικών υπηρεσιών στην δικαστική διευθέτηση θεμάτων οικογενειακού δικαίου όπου τελείως αντιεπιστημονικά καταστρέφει την ψυχοσυναισθηματική ισορροπία των παιδιών, αλλά και την ψυχολογική σταθερότητα και εξέλιξη του άνδρα-πατέρα.
Όλα αυτά αφήνουν αδιάφορο το κοινωνικό σύνολο κατά τρόπο σκανδαλώδη και οι παρενέργειες του γεγονότος αυτού πλήττουν την κοινωνία και την χώρα μας σε θεμελιώδη για την επιβίωση και εξέλιξη της τομείς.
Η νομοθεσία και η πρακτική στη χώρα μας, αποτελούν κίνητρο για την αύξηση των διαζυγίων διότι είναι δεδομένη η ανάθεση της επιμέλειας στη γυναίκα και η επιδίκαση παχυλής διατροφής στον άνδρα που τον εξουθενώνει και του δημιουργεί ανισορροπία στη ζωή του.
Η τεράστια αύξηση του αριθμού των διαζυγίων οδηγεί σε συνεπακόλουθες αλλαγές στη δομή της οικογένειας. «Η μεγάλη αύξηση των νοικοκυριών που έχουν ως αρχηγό γυναίκα, όπως παρουσιάζεται στις επίσημες στατιστικές, κατ’ αρχήν αντικατοπτρίζει ουσιαστικά το μεγάλο ποσοστό διάλυσης των γάμων».(3) «Σύμφωνα με έρευνες, οι άγαμες μητέρες έχουν επίσης αυξηθεί, παραμένουν όμως πολύ μικρό κομμάτι του πληθυσμού».
Πάνω από 1 εκατομμύριο δηλώθηκαν στην εφορία το 2001 οικογένειες με αρχηγό γυναίκα.
Η απόδοση της επιμέλειας στην Ελλάδα, πολλές φορές, ταυτίζεται με αφαίρεση της γονικής μέριμνας από τον πατέρα. Αυτό συνεπάγεται ότι ο πατέρας δεν μπορεί να ασχοληθεί με την παιδεία, υγεία, ψυχαγωγία και οικονομική διαχείριση των υπαρχόντων του παιδιού του.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι και πολλές γυναίκες/μητέρες υποφέρουν από ασυνείδητους πατέρες, που για κάποιο λόγο και με πολλές προφάσεις όχι μόνο αρνούνται να φροντίσουν τα παιδιά τους προσωπικά, αλλά και εμμέσως.
Η αλήθεια αυτή όμως δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως άλλοθι για «αντίστροφο ρατσισμό» και να θεωρείται ο κάθε άνδρας/πατέρας ως θύτης. Μ’ αυτήν την αντίληψη υποβαθμίζεται συνειδητά η βαθιά βιωματική σχέση πατέρα/παιδιού. Μια πενιχρή και αραιότατη, στην καλύτερη περίπτωση, «επικοινωνία», που ούτε και αυτή εφαρμόζεται στην πράξη έχει αποτέλεσμα να οδηγούνται πατέρες και παιδιά σε αποξένωση μεταξύ τους με ολέθριες συνέπειες στον ψυχισμό τους. (4)
Εκρηκτικό είναι το ποσοστό των διαζυγίων που κατά τα στατιστικά δεδομένα ζητείται αποκλειστικά από τη γυναίκα-μητέρα, καθώς και τρομακτικό είναι το ποσοστό των παραβατικών ανηλίκων που προέρχονται από μονογονεϊκές οικογένειες.
Σχεδόν σε 100% αποφάσεων δικαστηρίων δίδουν την επιμέλεια στη μητέρα δίχως καν να ελεγχθεί το περιβάλλον και η καταλληλότητα των δύο γονέων από πριν αλλά και άλλες ανισότητες έφεραν σε δευτερεύουσα ή τριτεύουσα θέση την πατρική-ανδρική αξιοπρέπεια, καταπόνησαν τον πατέρα και άνδρα και εξασφάλισαν την πλήρη προβληματική ψυχοσωματική ανάπτυξη του παιδιού. (5)
Παράλληλα, εγκλώβισαν το γυναικείο φύλο στον υποχρεωτικό ρόλο της μητρότητας, διαιωνίζοντας τις πλέον αντιδραστικές εκδοχές της πατριαρχίας και διευρύνοντας το χάσμα ανάμεσα στα δύο φύλα. Η εισαγωγή νέων ηθών και αξιών από νέους κυρίως δημιούργησε κοινωνικό-οικογενειακό πρόβλημα.
Σήμερα, πρέπει να αρθεί το στερεότυπο της μοναδικότητας του ενός γονέα που είναι η μητέρα. Είναι δεδομένο ότι υπάρχουν δύο γονείς που έχουν δικαιώματα και υποχρεώσεις έναντι των παιδιών τους και ο αποκλεισμός του ενός προκαλεί τεράστια ζητήματα κοινωνικής, ψυχοσωματικής, οικονομικής και πολιτισμικής ανισότητας με καταπάτηση των δικαιωμάτων του παιδιού. Είναι δεδομένο ότι τα παιδιά έχουν δικαίωμα συνεχούς επαφής με τους δύο γονείς.
Οι αποφάσεις απαξιώνουν τον πατέρα ως γονέα αλλά και ηθικά, κοινωνικά, συναισθηματική, πλήττοντας βάναυσα την πατρική του ιδιότητα και αξιοπρέπεια.
Ένα τέτοιο μοντέλο ζωής, που βασίζεται σε άλογους και επικίνδυνους περιορισμούς στην ελεύθερη έκφραση, σε καταναγκαστικούς χωρισμούς, σε αποστερήσεις και διαγραφές κατοχυρωμένων συνταγματικά δικαιωμάτων του Ανθρώπου, σε διαστρέβλωση προτύπων και ρόλων, βάλλει ευθέως κατά της ισόρροπης ανάπτυξης του παιδιού, με ανεξέλεγκτες συνέπειες για το μέλλον του, περιλαμβανομένων κυρίως αυτών, για τις οποίες κάθε λίγο θρηνεί και εξανίσταται η κοινωνία μας. (6)
Το παιδί «δεν ανήκει» σε κανένα. Η γονική μέριμνα και η επιμέλεια πρέπει να είναι θεσμικά και νομικά κατοχυρωμένη εξ’ίσου για τους δύο γονείς. Η επικοινωνία με τους δύο γονείς δεν πρέπει να στερείται διά νόμου. Η διατροφή να είναι ανάλογη με τις ηλιακές ανάγκες των παιδιών αλλά και τις δυνατότητες των γονέων.
Οι αγώνες του για επικοινωνία με τα παιδιά του, η οικονομική και συναισθηματική του ταλαιπωρία τον καθιστούν ευάλωτο τόσο σε επαγγελματικούς, κοινωνικούς χώρους όσο και σε δικαστική μεταχείριση. Και όμως, ο ίδιος είναι αυτός που κάποτε αποφάσισε να δημιουργήσει οικογένεια και να αποκτήσει παιδιά για την κοινωνική πρόοδο.
Όλα αυτά αποτελούν αρνητικό δίδαγμα στους νέους για σύναψη γάμου.
Δεν θα πρέπει να πέσουμε στην παγίδα κατά την οποία παρουσιάζονται προβλήματα σε άλλες ηπείρους (όπως ανισότητας, εργασιακά, κακοποιήσεων, κτλ) και να τα παρουσιάζουμε σαν να είναι υπαρκτά στην Ευρώπη. Φυσικά και πρέπει να τιμωρούνται οι θύτες αλλά από όλες τις μεριές και να μην απλοποιούμε ή γενικεύουμε. Ακόμη και αν υποθέσουμε είναι λίγοι οι καλοί πατεράδες και έχουν καλύτερες δυνατότητες να μεγαλώσουν ένα παιδί, αυτοί πρέπει να δικαιώνονται.
Το πρόβλημα που υπάρχει στην Ελλάδα είναι ότι ελλείψει παιδείας και κατάλληλων υπηρεσιών, δομών και ειδικών, όλα γίνονται διεκπεραιωτικά και σε πολλές καλές γυναίκες όπως και σε πολλούς καλούς άνδρες δεν αναγνωρίζεται η καλή πρόθεση και ικανότητες διότι η ισοπεδωτική τακτική βάζει όλους σε ‘ένα τσουβάλι’ (7-8-9).
Το θέμα των ίσων ευκαιριών στα εργασιακά και συνταξιοδοτικά που αφορά τον άνδρα-πατέρα είναι επίσης σημαντικό. Ο πατέρας δεν έχει ίδια δικαιώματα για γονικές άδειες όταν μεγαλώνει το παιδί του. Γιατί άραγε?
Επίσης, ο χωρισμένος πατέρας θεωρείται ως άγαμος δίχως παιδιά από την ελληνική φορολογική νομοθεσία.
Ο σύλλογός μας έχει σημαντικό ρόλο διαμεσολαβητή.
Καλούμε όλες τις γυναίκες αλλά και επιστήμονες να στηρίξουν το θεσμό-κίνημα αυτό για να διασφαλιστεί η πολιτισμική ακεραιότητα και το κύρος της χώρας μας σε θέματα οικογένειας-παιδιών και ισότητας στο οικογενειακό δίκαιο.
Σίγουρα, εξασφαλίζοντας δικαιοσύνη και ισότιμη μεταχείριση πιστεύουμε ότι θα μειωθεί ο αριθμός των διαζυγίων και θα λυθούν κοινωνικά προβλήματα προς όφελος της Ελληνικής οικογένειας και κοινωνίας. Αναγνωρίζουμε την αναγκαιότητα της ανάδειξης νέων ανθρώπων αποδεχόμενων τις αρχές του σεβασμού στη ζωή, της συνεργατικότητας, της ανεκτικότητας και της δημοκρατικής διευθέτησης των ανθρωπίνων διαφορών.
Δημιουργούμε δίκτυο εθελοντών στήριξης της ελληνικής οικογένειας και μέσω σεμιναρίων, συνεδρίων και κοινωνικής προβολής προσπαθούμε στην αποτροπή διάλυσής της και στη στήριξη των παιδιών.
Η σημερινή ημέρα είναι ημέρα αγάπης κατά της βίας και της εκμετάλλευσης των παιδιών με τηλεμαραθώνιο της UNICEF. Ας συμμετάσχουμε.
ΞΕΝΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ (7)Τα παιδιά που μεγάλωσαν σε οικογένειες όπου δεν ήταν παρών ο βιολογικός πατέρας (για λόγους άλλους, εκτός θανάτου) αποτελούν:
-Το 63% των αυτοκτονιών εφήβων
-Το 71% των έγκυων εφήβων.
( Υπουργείο Υγείας & Ανθρώπινων Υπηρεσιών ΗΠΑ)
-Το 90% όλων των αστέγων παιδιών και παιδιών που έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους.
-Το 70% των ανηλίκων στα κρατικά αναμορφωτήρια.
(Υπουργείο Δικαιοσύνης ΗΠΑ, Σεπτέμβριος 1988)
-Το 85% όλων των παιδιών με συμπεριφορικές διαταραχές.
(Κέντρο για τον Έλεγχο Ασθενειών).
-Το 80% των βιαστών, που κίνητρο της τέλεση του εγκλήματος ήταν ο θυμός ενάντια στην κοινωνία.
(Ποινική Δικαιοσύνη & Συμπεριφορά, τεύχος 14, 1978, ΗΠΑ).
-Το 71% των μαθητών που εγκαταλείπουν το Γυμνάσιο.
(Εθνική Έκθεση Ένωσης Γυμνασιαρχών).
-Το 75% όλων των εφήβων στα Κέντρα Απεξάρτησης.
(Ουράνια τόξα για όλα τα παιδιά του Θεού).
-Το 85% όλων των εγκλείστων εφήβων στις φυλακές.
( Fulton Co., Πολιτείες Γεωργίας, Τέξας ΗΠΑ ,1992).
Η επίδοση στο σχολείο των αγοριών επηρεάζεται αρνητικά από την απουσία του πατέρα (Hetherington και άλλοι,1983).
Στα κορίτσια, η μακρόχρονη απουσία του πατέρα αυξάνει τις πιθανότητες να καταλήξει και ο δικός τους γάμος σε διαζύγιο και είναι πιο εύκολο να αποδεχτούν έναν βίαιο άντρα κατά την διάρκεια του γάμου τους (McLanahan,Bampuss,1988), είναι πιθανότερο να γίνουν ανήλικες μητέρες, να έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, καθώς και έλλειψη κινήτρων για ακαδημαϊκή μόρφωση (Griffin,1998).
Οι μοναχομητέρες βασίζονται περισσότερο στην σωματική τιμωρία για να συνετίσουν τα παιδιά τους -και των δύο φύλων - σε σχέση με όσες μητέρες μοιράζονται τις ευθύνες με τον πατέρα και μετά το διαζύγιο(McLoyd και λοιποί, 1994).
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (8)-Από τις 20.000 περιπτώσεις αιτημάτων που μας απευθύνθηκαν, σχεδόν όλα (100%) μας ομολόγησαν ψυχολογική βία προς τους ίδιους (άνδρες-γυναίκες) και 99% προς τα παιδιά.
-Μόνο 814 δέχθηκαν να απαντήσουν σε ερωτηματολόγιο.
-Από αυτούς, 60% δήλωσαν σωματική βία κατά των ίδιων και 40% κατά των παιδιών τους. 100% δήλωσαν ψυχολογική βία συνολικά.
-92% αφορούσε πατεράδες & συγγενικό τους περιβάλλον και το υπόλοιπο 8% αφορούσε μητέρες χωρισμένες.
-Σε 78% των περιπτώσεων τα παιδιά έχουν υποστεί αποξένωση με κατηγορίες κατά του πατέρα για κακοποίηση και περίπου τα μισά από αυτά για σεξουαλική κακοποίηση.
-Σε 82% των περιπτώσεων υπάρχει ψυχολογική-ψυχιατρική παρακολούθηση των γονέων και σε 55% παρακολούθηση των παιδιών.
-Οι περιπτώσεις αφορούν διαζύγια της προηγούμενης πενταετίας.
-Στις περιπτώσεις όπου πέρασε η πενταετία, αυξάνεται ο αριθμός των γυναικών που επιδιώκουν συναίνεση με τον τέως σύντροφό τους και επιδιώκουν επαφή με τον σύλλογό μας. Σ’αυτές τις περιπτώσεις, όλοι (100%) ρίχνουν το σφάλμα στο τρίτο άτομο και στους δικηγόρους.
-Σε 92% των περιπτώσεων, το διαζύγιο ζητά η γυναίκα και σε όλες τις περιπτώσεις υπάρχει θέμα διατροφής με αντάλλαγμα τον χρόνο επικοινωνίας με τον πατέρα.
-Σε 0,4% δόθηκε επιμέλεια σε πατέρα.
-Παιδιά εκτός γάμου είναι σε ποσοστό 12%.
-Παιδιά από αλλοδαπή μητέρα που έφυγαν στο εξωτερικό μαζί της, είναι 18%.
-Δηλώθηκαν 2% εξαφάνισης παιδιών με πατέρα και καταγγέλθηκαν ως απαγωγές γενικά για υπέρβαση του χρόνου επικοινωνίας με τον πατέρα σε ποσοστό 11%.
Γεωγραφικά, διαζευγμένοι που απάντησαν:
Περιοχή Λεκανοπεδίου, 31%
Πελοπόννησος, 6%
Α. Μακεδονία-Θράκη, 13%
Υπόλοιπη Μακεδονία, 18%
Κεντρική Ελλάδα, 9%
Δυτική Ελλάδα, 6%
Νησιά Ιονίου, 5%
Κρήτη, 3%
Νησιά του Αιγαίου, 4%
Δωδεκάνησα, 5%
ΕΡΕΥΝΑ ΑΠΟ ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ (9)ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΟ ΕΤΟΣ 2005
Πίνακας σχέσης θύματος – θύτη:
ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΟΣΟΣΤΟ
Γονείς (και οι δύο) 103 29%
Μητέρα (μόνο) 122 35%
Πατέρας (μόνο) 81 23%
Άλλο 45 13%
Σύνολο 351 100%
(1) Turkat
(2) καθηγήτρια κ.Θεοδωροπούλου
(3) κοινωνιολόγος-ερευνήτρια στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών κ. Τεπέρογλου Α.
(4) πραγματογνώμονας Gardner
(5) ψυχίατρος, Χριστοδουλάκης Θ.
(6) ιατρός Nichols
(7) Η.Π.Α. American Institute
(8) ΣΥ.Γ.Α.Π.Α.
(9) ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου